Περιέργως, η κοινή λογική σπανίζει όσον αφορά τη διατροφή.
Διαδίδονται κάθε λογής μύθοι και παρανοήσεις, ακόμα κι απ’ τους λεγόμενους ειδικούς.
Να, λοιπόν, 20 αλήθειες για τη διατροφή που θα έπρεπε να στηρίζονται στην κοινή λογική (αλλά σαφώς δεν το κάνουν).
1. Τα τεχνητά τρανς λιπαρά είναι ακατάλληλα προς κατανάλωση από ανθρώπους
Τα τρανς λιπαρά είναι σιχαμένα.
Η παραγωγή τους γίνεται με υψηλή πίεση, θερμότητα και υδρογόνο με την παρουσία ενός μεταλλικού καταλύτη.
Αυτή η διαδικασία μετατρέπει σε παχύρρευστη, τοξική λάσπη τα έλαια που από τη φύση τους είναι σε υγρή μορφή και τα κάνει συμπαγή σε θερμοκρασία δωματίου.
Αναρωτιέται κανείς τι πέρασε από τον νου του ανθρώπου που σκέφτηκε να βάλει αυτά τα πράγματα σε ένα τρόφιμο και να το πουλήσει σε ανθρώπους. Είναι, αλήθεια, απορίας άξιο.
Φυσικά, τα τρανς λιπαρά είναι, το λιγότερο, το αντίθετο του λαχταριστού. Μελέτες έχουν δείξει πως είναι επίσης απίστευτα βλαβερά καθώς συνδέονται με δραστική αύξηση κινδύνου καρδιακών παθήσεων (1, 2).
2. Δεν χρειάζεται να τρώμε κάθε 2-3 ώρες
Πραγματικά δεν χρειάζεται να τρώμε συνεχώς για απώλεια βάρους.
Έχουν γίνει μελέτες που εξέτασαν το θέμα και έδειξαν πως μικρότερα και συχνότερα γεύματα δεν επιδρούν στην καύση του λίπους ή το σωματικό βάρος (3, 4).
Η κατανάλωση φαγητού κάθε 2-3 ώρες είναι άβολη και εντελώς αχρείαστη για την πλειοψηφία των ανθρώπων. Απλώς τρώμε όταν πεινάσουμε και φροντίζουμε να επιλέγουμε υγιεινά και θρεπτικά τρόφιμα.
3. Δεν πρέπει να εμπιστευόμαστε τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης για διατροφικές πληροφορίες
Μέρος της ευθύνης για τη σύγχυση σχετικά με τη διατροφή, οφείλεται στα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης.
Κάθε εβδομάδα, γίνονται πρωτοσέλιδες νέες μελέτες, που συχνά αντιτίθενται σε άλλες που εμφανίστηκαν μόλις μερικούς μήνες νωρίτερα.
Τέτοιες μελέτες συγκεντρώνουν το ενδιαφέρον του κοινού, αλλά αν τις μελετήσει κανείς λεπτομερώς, βλέπει πως οι παραδοχές τους είναι άτοπες.
Σε πολλές περιπτώσεις, υπάρχουν άλλες, πιο ποιοτικές μελέτες που αντιτίθενται άμεσα στην φρενίτιδα των ΜΜΕ (ενώ αναφέρονται σπάνια).
4. Το κρέας δεν σαπίζει στο παχύ έντερο
Το ότι το κρέας σαπίζει στο παχύ έντερο, είναι απολύτως ανακριβές.
Ο ανθρώπινος οργανισμός είναι καλά εξοπλισμένος για τη χώνεψη και απορρόφηση όλων των σημαντικών θρεπτικών στοιχείων που βρίσκονται στο κρέας.
Η πρωτεΐνη διασπάται στο στομάχι από τα οξέα του στομάχου, και στη συνέχεια το υπόλοιπο διασπάται στο λεπτό έντερο από τα ισχυρά ένζυμα χώνεψης.
Όλα τα λίπη, πρωτεΐνες και θρεπτικά στοιχεία μεταφέρονται διαμέσου του τοιχώματος χώνεψης στον οργανισμό. Πολύ απλά, δεν μένει τίποτε για να «σαπίσει» στο παχύ έντερο.
5. Το αυγό είναι ένα από τα πιο υγιεινά τρόφιμα
Τα αυγά αδίκως έχουν χαρακτηριστεί ως επικίνδυνα για την υγεία μας επειδή έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε χοληστερόλη.
Ωστόσο, μελέτες δείχνουν πως στην πλειοψηφία των ανθρώπων, η χοληστερόλη από τα αυγά δεν αυξάνει τη δική τους χοληστερόλη (5).
Νέες μελέτες που συμπεριλαμβάνουν εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους έχουν δείξει πως τα αυγά δεν επηρεάζουν τις καρδιακές παθήσεις σε άτομα που κατά τα άλλα είναι υγιή (6).
Η αλήθεια είναι, πως τα αυγά είναι μεταξύ των πιο υγιεινών και πιο θρεπτικών τροφών που μπορεί κανείς να καταναλώσει.
Στον κρόκο του αυγού βρίσκονται σχεδόν όλα τα θρεπτικά στοιχεία, και το να λέμε στον κόσμο να αποφεύγει τους κρόκους (ή τα αυγά γενικώς) είναι ένα από τα μεγαλύτερα λάθη στην ιστορία της διατροφής.
6. Τα ζαχαρούχα ποτά αποτελούν τον πιο παχυντικό παράγοντα της σύγχρονης διατροφής
Η πρόσθετη ζάχαρη αποτελεί καταστροφή, και η κατανάλωσή της σε υγρή μορφή είναι ακόμα χειρότερη.
Το πρόβλημα με τη ζάχαρη σε υγρή μορφή, είναι πως το μυαλό μας δεν αντισταθμίζει τις θερμίδες με κατανάλωση μικρότερης ποσότητας άλλων τροφών (7).
Μ’ άλλα λόγια, αυτές οι θερμίδες δεν ‘καταγράφονται’ από τον εγκέφαλο, και μας κάνουν να τρώμε γενικά περισσότερες θερμίδες (8).
Από όλες τις τροφές που χαρακτηρίζονται ‘σκουπίδια’ (junk food), τα ποτά που περιέχουν ζάχαρη είναι τα πιο παχυντικά από όλα, κι αυτό δεν είναι υπερβολή.
7. Η διατροφή με πολύ χαμηλά λιπαρά δεν είναι υγιεινή
Η διατροφή ‘χαμηλών λιπαρών’ που προωθείται από τις παραδοσιακές διατροφικές κατευθυντήριες γραμμές αποτελεί οικτρή αποτυχία.
Πολλές μακροπρόθεσμες μελέτες αποδεικνύουν πως δεν είναι αποτελεσματική, ούτε για απώλεια βάρους ούτε για την πρόληψη ασθενειών (9, 10, 11).
Επιπλέον, οδήγησε στην είσοδο στην αγορά τροφίμων μιας πληθώρας επεξεργασμένων τροφών ‘χαμηλών λιπαρών’. Επειδή οι τροφές έχουν δυσάρεστη γεύση χωρίς το λίπος, αντί γι’ αυτό, οι παρασκευαστές τροφίμων τους πρόσθεσαν ζάχαρη.
Τροφές που είναι κι έτσι κι αλλιώς χαμηλές σε λιπαρά (όπως τα πράσινα λαχανικά) δεν είναι βλαβερές, αλλά επεξεργασμένες τροφές με την ένδειξη ‘χαμηλά λιπαρά’ στην ετικέτα είναι συνήθως φορτωμένες με ανθυγιεινά συστατικά.
8. Ο χυμός φρούτων δεν διαφέρει κατά πολύ από τα αναψυκτικά
Πολλοί πιστεύουν πως οι χυμοί φρούτων είναι υγιεινοί.
Φαίνεται λογικό, μια και προέρχονται από τα φρούτα.
Ωστόσο, οι χυμοί φρούτων περιέχουν τόση ζάχαρη όση και τα αναψυκτικά τύπου κόκα κόλα (12)!
Δεν έχουν ίνες και δεν απαιτούν μάσημα, κι έτσι είναι πανεύκολο να καταναλώσει κανείς μεγάλες ποσότητες ζάχαρης.
Διακόσια πενήντα ml χυμού πορτοκάλι περιέχουν τόση ζάχαρη όση 2 ολόκληρα πορτοκάλια (13, 14).
Αν προσπαθείτε να αποφύγετε τη ζάχαρη για την υγεία σας, τότε θα πρέπει να αποφεύγετε και τους χυμούς φρούτων. Είναι το ίδιο επιβλαβείς, και τα μικρά ποσοστά αντιοξειδωτικών που περιέχουν δεν αντισταθμίζουν τις μεγάλες ποσότητες ζάχαρης.
9. Κρίσιμης σημασίας: και η χλωρίδα σου θέλει φαγητό
Ήξερες ότι στην πραγματικότητα μόνο το 10% του οργανισμού σου είναι ανθρώπινο;
Τα βακτήρια στο έντερό σου, μ’ άλλα λόγια η χλωρίδα του εντέρου σου, υπερτερούν των ανθρώπινων κυττάρων 10 προς 1!
Τα τελευταία χρόνια, η έρευνα έχει δείξει πως οι τύποι και ο αριθμός αυτών των βακτηρίων μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία, επηρεάζοντας τα πάντα από το σωματικό βάρος ως τη λειτουργία του εγκεφάλου (15, 16).
Τα βακτήρια χρειάζονται φαγητό, όπως και τα κύτταρα του οργανισμού σας, και η πηγή καυσίμου που προτιμούν είναι διαλυτές ίνες (17, 18).
Ίσως αυτός είναι ο σημαντικότερο λόγος για τον οποίο οι ίνες πρέπει να συμπεριλαμβάνονται στη διατροφή σας, για να ταΐζουν τα πιτσιρίκια στο έντερό σας.
10. Η «χοληστερόλη» δεν είναι ο εχθρός
Αυτό που ο κόσμος συνήθως αποκαλεί «χοληστερόλη» στην πραγματικότητα δεν είναι χοληστερόλη.
Όταν μιλούν για την αποκαλούμενη «κακή» και «καλή» χοληστερόλη, στην πραγματικότητα αναφέρονται στις πρωτεΐνες που μεταφέρουν τη χοληστερόλη.
Το ακρωνύμιο LDL σημαίνει χαµηλής πυκνότητας λιποπρωτεϊνική χοληστερόλη (Low Density Lipoprotein) και το HDL υψηλής πυκνότητας λιποπρωτεϊνική χοληστερόλη (High Density Lipoprotein).
Η αλήθεια είναι, πως η χοληστερόλη δεν είναι ο εχθρός. Ο καθοριστικός παράγοντας των καρδιακών παθήσεων είναι το είδος λιποπρωτεϊνών του μεταφέρουν τη χοληστερόλη και όχι η ίδια η χοληστερόλη.
11. Τα διατροφικά συμπληρώματα για απώλεια βάρους σχεδόν ποτέ δεν είναι αποτελεσματικά
Στην αγορά υπάρχουν άπειρα διαφορετικά διατροφικά συμπληρώματα για απώλεια βάρους.
Το πρόβλημα είναι ότι σχεδόν ποτέ δεν φέρουν αποτέλεσμα. Οι ισχυρισμοί τους λένε πως οδηγούν σε μαγικά αποτελέσματα, αλλά αποτυγχάνουν όταν δοκιμάζονται σε μελέτες.
Η επίδραση ακόμα και αυτών που φέρουν αποτέλεσμα είναι τόσο μικρή, που η διαφορά δεν είναι εμφανής.
Στην πραγματικότητα οι άνθρωποι που προωθούν μαγικές λύσεις όπως τα συμπληρώματα απώλειας βάρους κάνουν ζημιά, επειδή αποσπούν την προσοχή από τα πράγματα που έχουν αληθινή σημασία.
Η αλήθεια είναι πως ο μόνος τρόπος να χάσει κανείς βάρος και να διατηρήσει την απώλεια, είναι να υιοθετήσει διαφορετικό τρόπο ζωής.
12. Η υγεία είναι πολλά περισσότερα από το σωματικό μας βάρος
Οι άνθρωποι εστιάζουν παραπάνω από ό,τι πρέπει στην απώλεια ή προσθήκη κιλών. Η αλήθεια είναι πως η υγεία ξεπερνά κατά πολύ αυτό το θέμα.
Πολλοί παχύσαρκοι είναι μεταβολικά υγιείς, ενώ πολλοί άνθρωποι με φυσιολογικό βάρος έχουν τα ίδια μεταβολικά θέματα που σχετίζονται με την παχυσαρκία (19, 20).
Είναι αντιπαραγωγικό να εστιάζει κανείς μόνο στο σωματικό βάρος. Μπορεί να βελτιωθεί η υγεία χωρίς να χάσει κανείς βάρος, και το αντίστροφο.
Από ότι φαίνεται, η περιοχή όπου συσσωρεύεται το λίπος έχει σημασία. Το λίπος στην κοιλιακή χώρα συνδέεται με μεταβολικά προβλήματα, ενώ το υποδόριο λίπος είναι θέμα επιφανειακό (21).
Συνεπώς, η μείωση του κοιλιακού λίπους θα έπρεπε να αποτελεί προτεραιότητα για τη βελτίωση της υγείας, ενώ το υποδόριο λίπος και ο αριθμός που δείχνει η ζυγαριά δεν έχουν τόση σημασία.
13. Οι θερμίδες μετρούν, αλλά δεν είναι απαραίτητο να τις μετράτε
Οι θερμίδες έχουν σημασία. Αυτό αποτελεί γεγονός.
Η παχυσαρκία είναι θέμα αποθήκευσης υπερβολικής ενέργειας (θερμίδες) που συσσωρεύονται με τη μορφή σωματικού λίπους.
Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει πως οι άνθρωποι πρέπει να παρακολουθούν ή να μετρούν όλα όσα τρώνε και πίνουν.
Μολονότι η μέτρηση θερμίδων έχει αποτέλεσμα για πολλούς ανθρώπους, υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορούν να κάνουν για να χάσουν βάρος, χωρίς να μετρήσουν ούτε μια θερμίδα.
Για παράδειγμα, έχει αποδειχθεί πως η κατανάλωση περισσότερης πρωτεΐνης οδηγεί αυτομάτως σε περιορισμό θερμίδων και σημαντική απώλεια κιλών. Χωρίς περιορισμό θερμίδων (22, 23).
14. Τα άτομα με υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα ή/και διαβήτη τύπου 2 δεν πρέπει να ακολουθούν διατροφή υψηλών υδατανθράκων
Για πολλές δεκαετίες, η συμβουλή τον κόσμο ήταν να ακολουθούν διατροφή χαμηλών λιπαρών με τους υδατάνθρακες να αποτελούν το 50-60% των θερμίδων.
Το γεγονός πως αυτές οι συμβουλές δόθηκαν και σε άτομα με διαβήτη τύπου 2, που δεν ανέχεται πολλούς υδατάνθρακες, αποτελεί έκπληξη.
Τα άτομα με διαβήτη τύπου 2 παρουσιάζουν αντίσταση στην ινσουλίνη και οι υδατάνθρακες που τυχόν καταναλώσουν προκαλούν μεγάλη άνοδο στα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα.
Γι’ αυτόν τον λόγο, πρέπει να παίρνουν φάρμακα που κατεβάζουν αυτά τα επίπεδα.
Αν υπάρχει ομάδα ατόμων που μπορεί να επωφεληθεί από μια διατροφή χαμηλών υδατανθράκων, αυτοί είναι οι διαβητικοί ασθενείς. Σε μια μελέτη, η διατροφή χαμηλών υδατανθράκων επέτρεψε στο 95,2% των ασθενών που συμμετείχαν σε αυτή να σταματήσουν να λαμβάνουν τα σχετικά φάρμακα(24).
Μολονότι οι συμβουλές έχουν αρχίσει (αργά αργά) να αλλάζουν, μεγάλοι οργανισμοί του χώρου ανά τον κόσμο εξακολουθούν να λένε στους διαβητικούς να ακολουθούν διατροφή υψηλών υδατανθράκων.
15. Το λίπος δεν μας παχαίνει, αλλά ούτε και οι υδατάνθρακες
Το λίπος συχνά ενοχοποιείται για την παχυσαρκία, επειδή περιέχει περισσότερες θερμίδες ανά γραμμάριο από την πρωτεΐνη και τους υδατάνθρακες.
Ωστόσο, αυτό δεν έχει πρακτική σημασία.
Άτομα η διατροφή των οποίων περιέχει υψηλές ποσότητες λίπους (αλλά μικρές ποσότητες υδατανθράκων) στην πραγματικότητα καταναλώνουν λιγότερες θερμίδες από αυτούς που η διατροφή τους είναι χαμηλή σε λιπαρά αλλά υψηλή σε υδατάνθρακες (25, 26).
Αυτό έχει οδηγήσει στην ενοχοποίηση των υδατανθράκων για την παχυσαρκία, αλλά ούτε αυτό είναι σωστό. Υπάρχουν αρκετοί πληθυσμοί που τρώνε μεγάλες ποσότητες υδατανθράκων αλλά παραμένουν υγιείς.
Όπως συμβαίνει πάντα με τη διατροφή, αυτό εξαρτάται από το πλαίσιο.
Το λίπος μπορεί να παχαίνει, οι υδατάνθρακες μπορεί να παχαίνουν. Τα πάντα εξαρτώνται από το τι άλλο τρώτε αλλά και τον συνολικό τρόπο της ζωής σας.
16. Το πρόχειρο φαγητό (Junk food) μπορεί να είναι εθιστικό
Τα τρόφιμα έχουν αλλάξει στη διάρκεια των τελευταίων 100 ετών.
Τρώμε περισσότερες επεξεργασμένες τροφές από ποτέ άλλοτε, και οι τεχνολογίες επεξεργασίας έχουν γίνει πιο σύνθετες.
Στις μέρες μας, οι τεχνολόγοι τροφίμων έχουν βρει τρόπους να κάνουν το φαγητό να «αποζημιώνει» σε τέτοιο βαθμό, που ο εγκέφαλος πλημμυρίζει με ντοπαμίνη (27).
Είναι ακριβώς ο μηχανισμός που χρησιμοποιείται στην κατάχρηση ναρκωτικών (28).
Γι’ αυτό τον λόγο, κάποιοι (αλλά σίγουρα όχι όλοι) μπορεί να εθιστούν και να χάσουν εντελώς τον έλεγχο της κατανάλωσής τους (29).
Πολλές μελέτες το έχουν εξετάσει και έχουν ανακαλύψει ομοιότητες μεταξύ επεξεργασμένων τροφών πρόχειρου φαγητού και τα ναρκωτικά (30).
17. Μην εμπιστεύεστε δηλώσεις για την υγεία σε συσκευασίες
Ο κόσμος έχει μεγαλύτερη επίγνωση για την υγεία από ποτέ.
Οι παρασκευαστές τροφίμων το γνωρίζουν καλά και έχουν βρει τρόπους να προωθούν τα ίδια «σκουπίδια» σε αυτούς.
Το κάνουν απλώς προσθέτοντας παραπλανητικές ετικέτες στα τρόφιμά τους, όπως «ολικής άλεσης» ή «με χαμηλά λιπαρά».
Θα βρείτε πια όλων των ειδών τα ανθυγιεινά τρόφιμα με δηλώσεις για την υγεία, όπως δημητριακά πρωινού «ολικής άλεσης».
Αυτές οι ετικέτες είναι σχεδόν πάντα παραπλανητικές, και χρησιμοποιούνται για να ξεγελάσουν τους ανθρώπους που νομίζουν ότι κάνουν τις σωστές επιλογές για αυτούς (και τα παιδιά τους).
Αν η συσκευασία σας λέει πως μια τροφή είναι υγιεινή, κατά πάσα πιθανότητα δεν είναι.
18. Τα εξευγενισμένα φυτικά έλαια θα πρέπει να αποφεύγονται
Φυτικά έλαια, όπως σογιέλαιο, καλαμποκέλαιο και έλαιο αγριοκράμβης, εξάγονται από σπόρους με σκληρές μεθόδους επεξεργασίας.
Αυτά τα έλαια περιέχουν μεγάλες ποσότητες λιπαρών οξέων Ωμέγα-6, που είναι βιολογικά ενεργά και οι άνθρωποι ποτέ δεν κατανάλωναν σε μεγάλες ποσότητες κατά τη διάρκεια της εξέλιξης του είδους (31).
Μελέτες δείχνουν πως αυτά τα έλαια μπορούν να προκαλέσουν οξειδωτικό άγχος και να οξειδώσουν τις λιποπρωτεΐνες LDL στον οργανισμό, συμβάλλοντας σε καρδιακές παθήσεις (32, 33, 34).
19. «Βιολογικό» ή «χωρίς γλουτένη» δε σημαίνει υγιεινό
Στις μέρες μας υπάρχουν πολλές τάσεις που αφορούν την υγεία.
Τα βιολογικά είναι δημοφιλή, και τα προϊόντα χωρίς γλουτένη είναι της μόδας.
Ωστόσο, μόνο και μόνο επειδή κάτι είναι βιολογικό ή χωρίς γλουτένη, δε σημαίνει πως είναι υγιεινό. Για παράδειγμα, μπορείς να φτιάξεις κάθε λογής πρόχειρα φαγητά από βιολογικά συστατικά.
Οι τροφές που από τη φύση τους δεν περιέχουν γλουτένη είναι εντάξει, αλλά οι τροφές που έχουν υποστεί επεξεργασία για να αφαιρεθεί η γλουτένη, συχνά γίνονται με βλαβερά συστατικά που είναι χειρότερα από τα συμβατικά.
Στην πραγματικότητα, η βιολογική ζάχαρη είναι ζάχαρη και το πρόχειρο φαγητό χωρίς γλουτένη, εξακολουθεί να είναι πρόχειρο φαγητό.
20. Δεν έχει λογική να προσάπτουμε νέα προβλήματα υγείας σε τρόφιμα παλαιών εποχών
Οι καρδιακές παθήσεις δεν ήταν πρόβλημα μέχρι πριν από εκατό χρόνια περίπου.
Η επιδημία παχυσαρκίας ξεκίνησε γύρω στα 1980 και η επιδημία διαβήτη τύπου 2 ακολούθησε λίγο μετά.
Αυτά αποτελούν τα μεγαλύτερα προβλήματα υγείας στον κόσμο, και φαίνεται ξεκάθαρο πως η διατροφή έχει πολλά να κάνει με αυτά.
Για κάποιο πολύ περίεργο λόγο, οι υγειονομικές αρχές άρχισαν να ενοχοποιούν για αυτά τροφές όπως το κόκκινο κρέας, τα αυγά και το βούτυρο.
Όμως, αυτές τις τροφές τις τρώμε εδώ και χιλιάδες χρόνια, ενώ τα προβλήματα υγείας είναι σχετικά καινούργια.
Αντιθέτως, δεν είναι πιο λογικό να υποπτευόμαστε τις νέες τροφές; Όπως όλες τις επεξεργασμένες τροφές, την επιπρόσθετη ζάχαρη, τα επεξεργασμένα δημητριακά και έλαια;
Είναι απλώς παράλογο να προσάπτουμε νέα προβλήματα υγείας σε τρόφιμα παλαιών εποχών.
Μετάφραση – Επιμέλεια: Lina Papadopoulou
Απαγορεύεται η αναδημοσίευση/αντιγραφή ή άλλη χρήση, χωρίς ξεκάθαρη αναφορά αυτού του δικτυακού τόπου ως πηγή του κειμένου.
Τα υπΟλοιπα επιστημονικΑ Αρθρα του ιστότοπου μπορεΙτε να τα βρεΙτε εδώ.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Οι πληροφορΙες και οι ισχυρισμοΙ που αναφEρονται σε αυτόν τον ιστότοπο, Εχουν εκπαιδευτικΟ σκοπΟ και δεν προορΙζονται για να αντικαταστΗσουν την συμβουλH του ιατροY σας. Το ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ δεν παρΕχει ιατρικΕς συμβουλΕς, συνταγογρΑφηση και διΑγνωση ασθενειΩν. Οι απΟψεις και οι διατροφικΕς συμβουλές που εκφρΑζονται από το ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ ΑΥΤΟ δεν στοχεΥουν στην υποκατΑσταση συμβατικΩν ιατρικΩν υπηρεσιΩν. ΕΑν Εχετε κΑποια σοβαρΗ ασθΕνεια ή θΕμα υγεΙας, συμβουλευτεΙτε τον ιατρΟ σας.
Cover Photo by Eduardo Roda Lopes on Unsplash
