Περίληψη
Οι δυτικές δίαιτες που είναι πλούσιες σε λιπαρά και ζάχαρη προάγουν την υπερβολική πρόσληψη θερμίδων και την αύξηση βάρους. Ωστόσο, οι υποκείμενοι μηχανισμοί είναι ασαφείς. Παρά την καλά τεκμηριωμένη συσχέτιση μεταξύ της παχυσαρκίας και της αλλοιωμένης λειτουργίας της ντοπαμίνης του εγκεφάλου, παραμένει αδιευκρίνιστο εάν (1) αυτές οι αλλαγές προϋπάρχουν, αυξάνοντας την ατομική ευαισθησία στην αύξηση βάρους, ή (2) είναι δευτερογενείς συνέπειες της παχυσαρκίας ή (3) αποδίδονται άμεσα σε επανειλημμένη έκθεση στη δυτική διατροφή. Για να καλύψουμε αυτό το χάσμα, πραγματοποιήσαμε μια τυχαιοποιημένη, ελεγχόμενη μελέτη (NCT05574660) με συμμετέχοντες κανονικού βάρους που εκτέθηκαν σε ένα σνακ υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά/υψηλή ζάχαρη ή ένα σνακ με χαμηλά λιπαρά/χαμηλή ζάχαρη για 8 εβδομάδες, πέρα από την κανονική τους διατροφή. Η παρέμβαση με το σνακ που είχε υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά/υψηλή ζάχαρη μείωσε την προτίμηση για τροφή με χαμηλά λιπαρά, ενώ αύξησε την ανταπόκριση του εγκεφάλου στο φαγητό και τη συνειρμική μάθηση ανεξάρτητα από τα σημάδια τροφής ή την ανταμοιβή. Αυτές οι αλλαγές ήταν ανεξάρτητες από αλλαγές στο σωματικό βάρος και τις μεταβολικές παραμέτρους, υποδεικνύοντας την άμεση επίδραση των τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά και ζάχαρη στις νευροσυμπεριφορικές προσαρμογές που μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο υπερφαγίας και αύξησης βάρους.
Οι συγγραφείς διερεύνησαν πώς η κατανάλωση ενός σνακ υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά και ζάχαρη κάθε μέρα για οκτώ εβδομάδες επηρεάζει τον εγκέφαλο και τις διατροφικές προτιμήσεις σε άτομα κανονικού βάρους. Διαπίστωσαν ότι αυτό το σνακ έκανε τους ανθρώπους να ενδιαφέρονται λιγότερο για τρόφιμα με χαμηλά λιπαρά και να ανταποκρίνονται περισσότερο στο λιπαρό/γλυκό φαγητό. Αυτές οι αλλαγές δεν σχετίζονταν με το σωματικό βάρος ή τη μεταβολική υγεία, αλλά με την έκθεση σε ανθυγιεινά τρόφιμα. Οι συγγραφείς προτείνουν ότι αυτή η έκθεση μπορεί να προκαλέσει εγκεφαλικές αλλαγές που αυξάνουν τον κίνδυνο υπερφαγίας και παχυσαρκίας.
Με λίγα λόγια, η κατανάλωση λιπαρών και γλυκών σνακ (όπως είναι ένα μιλκσέικ) σε συστηματική βάση, αλλάζει τα κυκλώματα ανταμοιβής μας στον εγκέφαλο. Ουσιαστικά, ο εγκέφαλός μας προσαρμόζεται σε ένα νέο σημείο ρύθμισης ντοπαμίνης και χάνει το ενδιαφέρον του για τρόφιμα με χαμηλότερη ενεργειακή πυκνότητα. Νομίζω ότι αυτός είναι ο λόγος που πολλοί άνθρωποι καταλήγουν να αισθάνονται «εθισμένοι στο φαγητό» και χάνουν το ενδιαφέρον τους για υγιεινές τροφές που παρέχουν μεγαλύτερο κορεσμό και θρεπτικά συστατικά ανά θερμίδα.
Αναφορά:
Edwin Thanarajah, S., DiFeliceantonio, A.G., Albus, K., Kuzmanovic, B., Rigoux, L., Iglesias, S., Hanßen, R., Schlamann, M., Cornely, O.A., Brüning, J.C., Tittgemeyer, M. and Small, D.M. (2023) ‘Habitual daily intake of a sweet and fatty snack modulates reward processing in humans’, Cell Metabolism [Preprint]. Available at: https://doi.org/10.1016/j.cmet.2023.02.015.
Cover Image by Racool_studio on Freepik
