Μπορεί η γεύση της να είναι γλυκιά όταν την καταναλώνουμε, αλλά μπορεί να γίνει εξαιρετικά επιβλαβής για την υγεία μας.
Βλάπτει την καρδιά
Ερευνητές του Πανεπιστημίου του Harvard μελέτησαν χιλιάδες ενήλικες Αμερικάνους για πάνω από 15 χρόνια και βρήκαν ότι όσοι λάμβαναν πάνω από το 25% των ημερήσιων θερμίδων τους από προστιθέμενη ζάχαρη είχαν διπλάσιες πιθανότητες να πεθάνουν από καρδιακά νοσήματα σε σχέση με όσους λάμβαναν κάτω από το 10% των ημερησίων θερμίδων από ζάχαρη. Οι μεγαλύτερες πηγές ζάχαρης; Αναψυκτικά με ζάχαρη, χυμοί, λιχουδιές από δημητριακά όπως τα μάφιν και γαλακτοκομικά επιδόρπια, όπως τα παγωτά.
«Χωρίς προσθήκη ζάχαρης» δεν σημαίνει «υγιεινό»
Ακόμα και αν η ετικέτα γράφει 100% χυμός, μην επαναπαύεστε. Το ποτό μπορεί να μην έχει επιπρόσθετα γλυκαντικά., αλλά τα φυσικά σάκχαρα του είναι πολύ πιο συμπυκνωμένα από ένα οποιοδήποτε κομμάτι φρούτου. Και σε αντίθεση με τα πορτοκάλια και τα μήλα, που προσφέρουν πολλές φυτικές ίνες, οι χυμοί είναι κενές θερμίδες με ελάχιστη διατροφική αξία.
H υπερβολική κατανάλωση ζάχαρης έχει συνδεθεί με την άνοια
Το 2017, ερευνητές του Πανεπιστημίου του Μπαθ βρήκαν μια μοριακή σύνδεση μεταξύ της διατροφής πλούσιας σε ζάχαρη και τα πρώτα στάδια της νόσου Αλτσχάϊμερ. Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι η γλυκοζυλίωση, μία αντίδραση κατά την οποία η γλυκόζη επηρεάζει τα κύτταρα, προκαλεί ζημιά σε ένα ένζυμο που ασχολείται με την μείωση της υπερβολικής συγκέντρωσης πρωτεΐνης στον εγκέφαλο, το οποίο είναι χαρακτηριστικό της νόσου.
Η ζάχαρη δεν κάνει τα παιδιά υπερκινητικά, αλλά κάτι πολύ χειρότερο από αυτό
Mια μέτα-ανάλυση που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό του Αμερικάνικου Συλλόγου Ιατρικής ανέφερε ότι η ζάχαρη δεν επηρεάζει την συμπεριφορά των παιδιών. «Μπορεί να είναι απλά το περιβάλλον στο οποίο σερβίρεται το συγκεκριμένο φαγητό (όπως πχ τα πάρτι) που να κάνει τα παιδιά πιο ενθουσιασμένα» λέει ο Aντρέα Ντ’ Αμπρόσιο, ένας αναγνωρισμένος διατροφολόγος. Αλλά τους ανεβάζει κατακόρυφα την αρτηριακή πίεση και την χοληστερίνη. Μια μελέτη για την παχυσαρκία του 2016 έδειξε ότι η μείωση της κατανάλωσης ζάχαρης του υποκειμένου για εννιά μόνο ημέρες, οδήγησε σε βελτίωση σε αυτούς τους τομείς, καθώς και στα συνολικά επίπεδα σακχάρων στο αίμα.
Σνακ που κρύβουν μέσα τους ζάχαρη
- Smoothies: Ένα μεσαίο (450ml) αγορασμένο smoothie έχει 30 με 80 γραμμάρια ζάχαρης. (Μια σοκολάτα Hershey 45 γρ έχει 24 γραμμάρια ζάχαρης)
- Μιξ φρούτων/ξηρών καρπών: Η επικρατούσα άποψη μας λέει ότι η κατανάλωση ενός τέτοιου μιξ στο αυτοκίνητο είναι ένα γρήγορο υγιεινό σνακ, αλλά το ¼ του φλιτζανιού μιας εμπορικής ποικιλίας μπορεί να περιέχει 16 γραμμάρια ζάχαρης.
- Γιαούρτι: Μια μερίδα 150 γρ. ενός γιαουρτιού με γεύση φρούτων μπορεί να περιέχει 22 γραμμάρια ζάχαρης. Aν προσθέσουμε μούσλι αγορασμένο από μαγαζί, προσθέτουμε άλλα 6 γραμμάρια.
- Dressing Σαλάτας: To να τρως σαλάτα για μεσημεριανό είναι έξυπνο, αλλά όχι αν επιλέξεις το λάθος dressing. Κάποιες μάρκετ γαλλικής και ράσπμπερι βινεγκρέτ έχουν 5 ή και περισσότερα γραμμάρια ζάχαρης ανά 2 κουταλιές.
- Βρώμη: Τα εμπορικά πακέτα βρώμης με γεύσεις μπορεί να δείχνουν υγιεινά ως ένα βιαστικό πρωινό, αλλά περιέχουν έως 12 γραμμάρια ζάχαρης ανά μερίδα (μια γεμάτη κουταλιά καστανής ζάχαρης προσθέτει άλλα 12 γραμμάρια).
13 σακούλες των 6 κιλών
Αυτό είναι το ποσό της ζάχαρης που τρώει ο μέσος Αμερικάνος σε ένα έτος – χωρίς να αντιλαμβάνεται καν το περισσότερο από αυτό. Ο Αμερικάνικος Καρδιολογικός Σύλλογος προτείνει ότι οι άντρες πρέπει να καταναλώνουν όχι πάνω από 9 κουταλάκια του τσαγιού ζάχαρη (36 γραμμάρια) ημερησίως (όσο έχει μια σοκολάτα Three Musketeers) και οι γυναίκες όχι πάνω από 6 (24 γραμμάρια). Κατά μέσο όρο, καταναλώνουμε 19,5 κουταλάκια του τσαγιού (78 γραμμάρια) την ημέρα.
Ένας ειδικός λέει ότι πρέπει να την κόψεις τώρα!
Η Λάουρα Α. Σχμίντ, μια καθηγήτρια του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Σαν Φρανσίσκο, ανησυχεί για την ζημιά που κάνει η ζάχαρη στο σώμα μας. Γι αυτό το λόγο έγινε επικεφαλής ερευνήτρια στο SugarScience, μια ιστοσελίδα που αναπτύχθηκε ως «έγκυρη πηγή για επιστημονικά στοιχεία για την ζάχαρη και την επίδρασή της στην υγεία». Ορίστε οι καλύτερες συμβουλές της:
Με όλα τα αρνητικά νέα που αφορούν τη ζάχαρη, μήπως θα έπρεπε να στραφούμε κάπου αλλού;
Τα στοιχεία αυξάνονται και ενάντια στην σουκραλόζη, στη ζαχαρίνη και στην ασπαρτάμη. Κάποιες μελέτες έχουν δείξει ότι αυτά τα γλυκαντικά βλάπτουν τους μικροοργανισμούς του εντέρου. Συνδέονται επίσης και με αύξηση βάρους καθώς και αποσταθεροποίηση στη γλυκόζη – οι λόγοι που προσπαθούμε να αποφύγουμε την κατανάλωσή τους. Βασιζόμενοι σε ότι γνωρίζουμε μέχρι σήμερα, δεν θα κατανάλωνα αυτά τα προϊόντα, ούτε θα τα έδινα στα παιδιά μου.
Κρατάτε την ζάχαρη μακριά από τη διατροφή σας;
Δεν έχω μέσα στο σπίτι. Βγάλτε όλα αυτά τα πράγματα από το περιβάλλον σας. Μόλις ξεκινήσετε να τα κόβετε, θα σας φύγουν οι λιγούρες για γλυκά. Είναι μια γευστική στιγμή του ουρανίσκου που δεν κρατάει πολύ. Θα προσέξετε πως ξαφνικά μπορείτε να γευτείτε την φυσική γλυκύτητα των ακατέργαστων προϊόντων, και θα ξεκινήσετε να βρίσκετε τα επεξεργασμένα προϊόντα λιγωτικά και όχι ευχάριστα.
Η ζάχαρη κάνει τόσο κακό στο συκώτι όσο το αλκοόλ
Photo by Ehimetalor Unuabona on Unsplash
Αντιθέτως με τις υπόλοιπες μορφές σακχάρων, το συκώτι επεξεργάζεται την φρουκτόζη που τρώτε. Παρόλο που υπάρχει από την φύση στα φρούτα, εξακολουθούμε να καταναλώνουμε υπερβολική φρουκτόζη λόγω της αγάπης μας στα προϊόντα με προσθήκη γλυκαντικών φρουκτόζης, που οδηγεί σε αύξηση της μη – αλκοολικής λιπώδους ηπατικής νόσου. Μια κόκκινη σημαία που μπορείτε να παρατηρήσετε: η ζαχαροκοιλιά (ναι, σαν την μπυροκοιλιά). Γιατί; Το συκώτι σπάει την περισσευούμενη φρουκτόζη σε σφαιρίδια λίπους, που ταξιδεύουν μέσω του αίματος, και κολλάνε πάνω στα όργανα της κοιλιάς. Και όπως οι βλάβες του συκωτιού από το αλκοόλ, έτσι η λιπώδης ηπατική νόσος προκαλεί φλεγμονές και ουλές. «Είναι μια από τις κύριες αιτίες μεταμόσχευσης συκωτιού» λέει η κ. Σχμίντ.
Τα «υγιεινότερα» γλυκαντικά δεν είναι καλύτερα για σένα
Αυτοί που προσπαθούν να κόψουν τη ζάχαρη ίσως οδηγηθούν σε έρευνες που πλασάρουν τα αντιοξειδωτικά οφέλη του σιροπιού σφένδαμου ή τις θεραπευτικές ιδιότητες του μελιού. «Αγνοήστε τες» λέει ο Ντ’ Αμπρόσιο. «Η ζάχαρη δεν παρέχει σημαντική ποσότητα από άλλα συστατικά» δηλώνει. «Η ζάχαρη είναι ζάχαρη, άρα καλό είναι να καταναλώνεται με μέτρο, ανεξαρτήτως της μορφής της».
Τα καρκινικά κύτταρα μπορεί να είναι λάτρεις της ζάχαρης
Μελέτες από το Πανεπιστήμιο του Τέξας στο Ντάλλας δείχνουν σύνδεση μεταξύ των σακχάρων και του φολιδωτού κυτταρικού καρκινώματος, το οποίο είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί και αφορά περίπου το ένα τέταρτο των περιπτώσεων του καρκίνου του πνεύμονα. Συνολικά, σύμφωνα με την μελέτη, τέσσερις τύποι φολιδωτού κυτταρικού καρκινώματος καταναλώνουν πολλά σάκχαρα.
4,6
Αυτός είναι ο αριθμός των χρόνων που θα χάσεις, γερνώντας πρόωρα αν καταναλώνεις ένα αναψυκτικό 600ml με ζάχαρη την ημέρα – μια επίδραση που μπορεί να συγκριθεί με τις επιπτώσεις του καπνίσματος σε ένα τακτικό καπνιστή.
Η ζάχαρη μπορεί να σε κρατάει ξύπνιο τη νύχτα
Μια μελέτη του 2016 στο περιοδικό της Κλινικής Ιατρικής Ύπνου δείχνει ότι η κατανάλωση μεγαλύτερης ποσότητας ζάχαρης (μαζί με υποκατανάλωση φυτικών ινών και υπερκατανάλωση κορεσμένων λιπών) σχετίζεται με ελαφρύτερο, περισσότερο διαταραγμένο και λιγότερο τονωτικό ύπνο.
Ακόμα πίνουμε πολλή υγρή ζάχαρη
Ευχάριστα νέα: πίνουμε λιγότερα ανθρακούχα. Οι πωλήσεις τους είναι στο χαμηλότερο επίπεδο 30ετίας. Άσχημα νέα: Τα αντικαταστήσαμε με επιλογές που ίσως είναι το ίδιο ανθυγιεινές. Οι πωλήσεις των νερών με γεύση, έτοιμων καφέδων και τσαγιών, ενεργειακών ποτών και αθλητικών ποτών, μεγαλώνουν. Τα ενεργειακά ποτά περιέχουν περίπου 30 γραμμάρια σακχάρων, τα αθλητικά ποτά περιέχουν περίπου 40 γραμμάρια, και ο μέσος καφές λάτε με γεύση περιέχει περίπου 45 γραμμάρια.
Η ζάχαρη τα βάζει με την χοληστερίνη σου
Μια μελέτη του 2010 σε 8495 Αμερικάνους άνω των 18 ετών που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό JAMA, βρήκε ότι όσο ανέβαινε η κατανάλωση σακχάρων, τόσο τα επίπεδα της HDL (καλή χοληστερίνη) έπεφταν, ανεβάζοντας τον κίνδυνο για καρδιαγγειακή νόσο. Η μελέτη επίσης βρήκε ότι οι γυναίκες συγκεκριμένα που κατανάλωναν υπερβολική ζάχαρη είχαν μεγαλύτερα επίπεδα LDL (κακής χοληστερίνης).
74%
Αυτό είναι το ποσοστό του συσκευασμένου φαγητού που περιέχει ζάχαρη, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό της Ακαδημίας Διατροφής και Διαιτητικής, η οποία ανέλυσε πάνω από 85000 προϊόντα που πωλούνται στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η ζάχαρη μπορεί να σε κάνει δυστυχισμένο
Το να τελειώνεις την μέρα με ένα μπολ παγωτό Ben & Jerry’s ίσως σε κάνει να αισθάνεσαι χειρότερα μακροπρόθεσμα. Το 2015, ερευνητές στο Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου της Κολούμπια ανακάλυψαν ότι γυναίκες μετά την κλιμακτήριο με δίαιτες υψηλές σε ζάχαρη και επεξεργασμένα σιτηρά, είχαν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης κατάθλιψης, ενώ ο κίνδυνος μειωνόταν σε υποκείμενα που έτρωγαν μια καλύτερη διατροφή.
Μερικές ετικέτες φαγητών μπορεί να κρύβουν την ύπαρξη σακχάρων
Για πρώτη φορά μέσα σε 20 χρόνια, ο Αμερικάνικος Οργανισμός Φαγητών και Φαρμάκων αναθεωρεί ετικέτες με διατροφικές πληροφορίες συσκευασμένων προϊόντων για να επισημάνει καλύτερα τη σύνδεση μεταξύ διατροφής και χρόνιων ασθενειών. Μια ιδιαίτερα ευπρόσδεκτη αλλαγή είναι ο τρόπος με τον οποίο καταγράφονται τα σάκχαρα στις νέες ετικέτες.
Προσέξτε: Μπορεί να καταναλώνετε κρυμμένη ζάχαρη
Ορίστε δέκα ύπουλα ψευδώνυμα που χρησιμοποιούν οι κατασκευαστές για να μας ξεγελάσουν ότι το προϊόν τους έχει γλυκό περιεχόμενο:
-Amazake (παραδοσιακό γλυκό μη αλκοολούχο ποτό της Ιαπωνίας, από ρύζι που έχει υποστεί ζύμωση)
-Σκόνη χαρουπιού (carob powder)
-Σιρόπι Καλαμποκιού (corn syrop)
-Δεξτρόζη (γλυκόζη, dextrose)
-Εξατμισμένος χυμός ζαχαροκάλαμου ή οτιδήποτε με την λέξη ζαχαροκάλαμο
-Φρουκτόζη
-Συμπυκνωμένος χυμός φρούτων
-Σιρόπι καλαμποκιού υψηλό σε φρουκτόζη
-Μέλι
-Μαλτόζη (Maltose)
Η ζάχαρη σου κόβει την ανάσα
Οι επιστήμονες έχουν εδώ και καιρό υποπτευθεί τη σύνδεση μεταξύ ποτών που περιέχουν ζάχαρη και του άσθματος. Μετά από ανάλυση δεδομένων που συλλέχτηκαν από 146990 ενήλικες στις ΗΠΑ, βρήκαν ότι οι ενήλικες που κατανάλωσαν τουλάχιστον δύο τέτοια ποτά την ημέρα ήταν πιθανότερο να έχουν αναπνευστικά προβλήματα.
Τα γλυκαντικά θα μπορούσαν να μπορούσαν να είναι χειρότερα από το αλάτι για την υπέρταση
Σύμφωνα με μελέτη του περιοδικού του Αμερικάνικου Σωματείου Νεφρολογίας το 2010, μια υψηλή σε φρουκτόζη δίαιτα μπορεί να ανεβάσει την αρτηριακή πίεση πάνω από το όριο του 120/80, το οποίο θεωρείται το ανώτατο όριο του φυσιολογικού. Σε μια ερευνητική αξιολόγηση που δημοσιεύτηκε το 2014 στο περιοδικό «Ανοιχτή Καρδιά» του Βρετανικού Οργανισμού Ιατρικής, οι ειδικοί υποστήριξαν ότι η κατανάλωση ζάχαρης μπορεί να έχει την πιο τραγική επίδραση στην αρτηριακή πίεση – και, στην πραγματικότητα, θα μπορούσε να είναι πιο επιβλαβής για την καρδιά και από το αλάτι.
Είναι κακή για τον δείκτη μάζας του σώματός σου
Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Ρίντινγκ, το Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ και το Πανεπιστήμιο της Αριζόνα μελέτησαν την πρόσληψη ζάχαρης σε 1700 άντρες και γυναίκες με ηλικίες από 39 μέχρι 77 στο Νορφοκ του Ηνωμένου Βασιλείου. Σύμφωνα με την μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2015, βρήκαν ότι όσοι κατανάλωναν την περισσότερη ζάχαρη, είχαν 54% μεγαλύτερες πιθανότητες να είναι υπέρβαροι (δηλαδή δείκτη μάζας σώματος πάνω από 25) – και ήταν πιο πιθανό να έχουν αναφέρει μικρότερες ποσότητες ζάχαρης από αυτή που πραγματικά κατανάλωναν.
Τα γλυκά καταστρέφουν τα δόντια σου
Ο οδοντίατρός σου είχε δίκιο – η ζάχαρη προκαλεί κουφάλες. Ορίστε τι συμβαίνει:
1. Πίνεις μια γουλιά γλυκού καφέ.
2. Τα βακτήρια στο στόμα σου αναπτύσσονται με την ζάχαρη, καθώς τους προσφέρει ενέργεια.
3. Αυτοί οι μικροοργανισμοί αναπαράγονται, σχηματίζοντας μια στρώση πλάκας πάνω στα δόντια σου.
4. Αυτή η πλάκα παράγει ένα οξύ που διασπά τα μεταλλικά στοιχεία που αποτελούν την σκληρή επιφάνεια των δοντιών.
5. Όσο περισσότερο μεγαλώνει η πλάκα, τόσο μεγαλύτερη η ζημιά που θα γίνει. Μικρές τρύπες εμφανίζονται και μεγαλώνουν μέχρι να γίνουν κουφάλες.
Και κάνουν τα ούλα σου να ματώνουν
Τα περισσότερα παιδιά μεγαλώνουν μαθαίνοντας για τη σύνδεση μεταξύ των γλυκών και των κουφάλων. Τελικά προκύπτει ότι μια διατροφή με μεγάλη κατανάλωση ζάχαρης επηρεάζει και τα ούλα, και αυξάνει τον κίνδυνο περιοδοντικής νόσου, σύμφωνα με έρευνα του αμερικάνικου περιοδικού κλινικής διατροφής το 2014. Σημάδια περιοδοντικής νόσου περιλαμβάνουν άσχημη αναπνοή, ούλα που ματώνουν και ευαίσθητα δόντια.
Ίσως είσαι εθισμένος
Αν και μερικοί ερευνητές διαφωνούν με την ιδέα της εθιστικότητας της ζάχαρης, παλαιότερες μελέτες, συμπεριλαμβανομένης μιας δημοσίευσης του 2015 από το Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης, δείχνουν ότι η ζάχαρη ανεβάζει τα επίπεδα της νευροδιαβιβαστικής ντοπαμίνης, η οποία έχει σημαντικό ρόλο στα σημεία του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνα για την ανταμοιβή και την ευχαρίστηση, (τα οποία είναι αξιοσημείωτα όμοια με την επίδραση της νικοτίνης και της μορφίνης). «Αυξάνονται τα στοιχεία που δείχνουν ότι η ζάχαρη οδηγεί σε λιγούρα και στέρηση, τα οποία είναι σήμα κατατεθέν των εξαρτησιογόνων διαταραχών» λέει η κ. Σχμιντ. «Μπορείς να δεις τα αποτελέσματα στο μαγνητικό εγκεφαλογράφημα». Πρόσφατα, Αυστραλοί επιστήμονες ανακάλυψαν ότι φάρμακα που συνήθως χρησιμοποιούνται για να αντιμετωπίσουν τον εθισμό σε κοκαΐνη και νικοτίνη, όπως η Βαρενικλίνη (varenicline), θα μπορούσαν να βοηθήσουν αυτούς που αποκαλούμε εθισμένους στη ζάχαρη να απωθήσουν τις λιγούρες τους.
Μετάφραση: Miltos Bibikos
Επιμέλεια και προσθήκες σημειώσεων: Dietonian
Απαγορεύεται η αναδημοσίευση/αντιγραφή ή άλλη χρήση, χωρίς ξεκάθαρη αναφορά αυτού του δικτυακού τόπου ως πηγή του κειμένου.
ΤΑ ΥΠΟΛΟΙΠΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ ΙΣΤΟΤΟΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΤΑ ΒΡΕΙΤΕ ΕΔΩ.
ΠΡΟΣΟΧΗ: ΟΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΣΕ ΑΥΤΟΝ ΤΟΝ ΙΣΤΟΤΟΠΟ, ΕΧΟΥΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΚΟΠΟ ΚΑΙ ΔΕΝ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΝΑ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΗΣΟΥΝ ΤΗΝ ΣΥΜΒΟΥΛΗ ΤΟΥ ΓΙΑΤΡΟΥ ΣΑΣ. ΤΟ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ ΔΕΝ ΠΑΡΕΧΕΙ ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ, ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ. ΟΙ ΑΠΟΨΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΠΟΥ ΕΚΦΡΑΖΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ ΑΥΤΟ ΔΕΝ ΣΤΟΧΕΥΟΥΝ ΣΤΗΝ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΥΜΒΑΤΙΚΩΝ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ. ΕΑΝ ΕΧΕΤΕ ΚΑΠΟΙΑ ΣΟΒΑΡΗ ΑΣΘΕΝΕΙΑ Ή ΘΕΜΑ ΥΓΕΙΑΣ, ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΕΙΤΕ ΤΟΝ ΙΑΤΡΟ ΣΑΣ
Cover Photo by Joanna Kosinska on Unsplash